RCEP MỞ RỘNG KHÔNG GIAN XUẤT KHẨU, TẠO ĐỘNG LỰC NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CHO DOANH NGHIỆP THÁI NGUYÊN

Sau hơn ba năm Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) có hiệu lực, Thái Nguyên đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm giúp cộng đồng doanh nghiệp tận dụng cơ hội, mở rộng không gian xuất khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

RCEP là hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới, gồm 15 quốc gia thành viên, chiếm gần 30% dân số và GDP toàn cầu. Việc tham gia RCEP không chỉ mở ra thị trường rộng lớn mà còn đặt ra yêu cầu cao hơn về chất lượng sản phẩm, quản trị doanh nghiệp và năng lực tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế.

Hội nghị Cấp cao Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) lần thứ 5 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thương mại Thái Nguyên duy trì đà tăng trưởng tích cực

Theo Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên, 10 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị xuất nhập khẩu của tỉnh ước đạt 42,6 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 25,9 tỷ USD – tăng 7,3% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng giá trị xuất khẩu vào thị trường RCEP đạt 5,7 tỷ USD, chiếm hơn 23% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh.

Các mặt hàng chủ lực gồm điện thoại di động, máy tính bảng, linh kiện điện tử, tấm năng lượng mặt trời, sản phẩm dệt may, nhựa, gỗ và vật liệu nội thất. Bên cạnh đó, giá trị nhập khẩu từ các nước RCEP đạt 13,7 tỷ USD, chiếm tới 88,4% tổng giá trị nhập khẩu – chủ yếu là máy móc, linh kiện và nguyên liệu sản xuất, cho thấy sự gắn kết chặt chẽ trong chuỗi cung ứng khu vực.

Những kết quả này phản ánh khả năng thích ứng linh hoạt và năng lực sản xuất – xuất khẩu ngày càng được cải thiện của doanh nghiệp Thái Nguyên trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Cải cách hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập

Triển khai Kế hoạch thực hiện Hiệp định RCEP theo chỉ đạo của Chính phủ, Thái Nguyên đã ban hành Kế hoạch số 50/KH-UBND (ngày 28/3/2022) nhằm cụ thể hóa các nhiệm vụ cho từng sở, ngành, địa phương. Trọng tâm là hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt thông tin thị trường, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh.

Sở Công Thương đã phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và các chỉ số thành phần DDCI liên quan đến tính minh bạch, chi phí thời gian và hỗ trợ doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng triển khai các chính sách đào tạo, tư vấn, chuyển đổi nghề nghiệp và hỗ trợ người lao động, giúp doanh nghiệp duy trì nguồn nhân lực ổn định trong quá trình tái cơ cấu sản xuất và hội nhập quốc tế.

Thách thức và yêu cầu đổi mới tư duy kinh doanh

Dù có nhiều thuận lợi, doanh nghiệp Thái Nguyên vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn khi tiếp cận thị trường RCEP. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế về thông tin thị trường, kỹ năng xuất nhập khẩu, năng lực sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế và khả năng đáp ứng quy tắc xuất xứ.

Hạ tầng logistics, chi phí vận chuyển cao và thiếu nhân lực am hiểu thương mại quốc tế cũng là những rào cản khiến việc tận dụng ưu đãi thuế quan còn hạn chế. Vì vậy, yêu cầu đặt ra là phải đổi mới tư duy kinh doanh, chú trọng nghiên cứu thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời xây dựng thương hiệu và văn hóa xuất khẩu phù hợp với từng thị trường.

Hướng đi mới trong nâng cao năng lực cạnh tranh

Trong thời gian tới, ngành Công Thương Thái Nguyên xác định tập trung một số hướng chính:

1) Phối hợp với các bộ, ngành Trung ương và Thương vụ Việt Nam tại các nước RCEP để cung cấp thông tin chuyên sâu, xu hướng tiêu dùng, rào cản kỹ thuật và cơ hội thị trường cho doanh nghiệp địa phương.

2) Tăng cường kết nối giao thương trực tiếp và trực tuyến, giúp doanh nghiệp mở rộng hợp tác, tiếp cận đối tác nhập khẩu uy tín.

3) Khuyến khích đổi mới sáng tạo, đa dạng hóa sản phẩm phù hợp với thị hiếu và văn hóa tiêu dùng của các quốc gia trong khối RCEP.

4) Thu hút đầu tư có chọn lọc vào các lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh như công nghiệp điện tử, công nghiệp hỗ trợ, chế biến gỗ, dệt may và nông sản công nghệ cao.

Ông Phạm Văn Thọ - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên chia sẻ: "Sở Công Thương khuyến khích các doanh nghiệp của tỉnh mạnh dạn đa dạng nghiên cứu, hóa các sản phẩm mà thị trường có nhu cầu, thay vì việc chỉ tập trung ở những số lượng hữu hạn, các sản phù hợp với văn hóa, xu hướng, nhu cầu sử dụng của thị trường các nước thuộc khu vực RCEP. "

Ông Phạm Văn Thọ - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên.

Những giải pháp này giúp doanh nghiệp thích ứng tốt hơn với hội nhập quốc tế và góp phần nâng cao chất lượng điều hành kinh tế địa phương, cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và chỉ số năng lực cạnh tranh cấp sở, ngành, địa phương (DDCI) – hai công cụ quan trọng phản ánh mức độ thân thiện, minh bạch và hiệu quả của chính quyền trong hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp.

RCEP không chỉ mở rộng không gian xuất khẩu mà còn là phép thử quan trọng cho năng lực hội nhập của doanh nghiệp Thái Nguyên. Việc tận dụng tốt cơ hội từ hiệp định này gắn liền với cải thiện môi trường đầu tư, đổi mới quản trị và phát triển nguồn nhân lực – những yếu tố cốt lõi giúp Thái Nguyên nâng cao vị thế trong khu vực và khẳng định vai trò là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư.