"CHẮP CÁNH" TRÀ THÁI NGUYÊN NHỜ SỐ HÓA VÙNG TRỒNG
Thái Nguyên, vùng đất nổi tiếng với những đồi chè xanh mướt, đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ ứng dụng công nghệ số vào nông nghiệp. Không còn là những phương pháp canh tác truyền thống, giờ đây, người nông dân Thái Nguyên đã biết đến mã số vùng trồng, nhật ký điện tử và cả livestream bán hàng, mở ra một tương lai tươi sáng cho ngành chè nơi đây.
Mã số vùng trồng - "tấm hộ chiếu" ra thế giới
Để cụ thể hóa nhiệm vụ chuyển đổi số, ngành nông nghiệp Thái Nguyên đã phối hợp với các địa phương hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và cá nhân xây dựng cơ sở dữ liệu, cấp mã số vùng trồng. Đến nay, tỉnh đã có 51 mã số vùng trồng, trong đó có 26 mã số dành cho cây chè. Những con số này không chỉ là thống kê mà còn là "tấm hộ chiếu" giúp trà Thái Nguyên vươn ra thị trường quốc tế.
Ông Tô Văn Khiêm, Giám đốc HTX Chè an toàn Khe Cốc (huyện Phú Lương), một trong số ít đơn vị xuất khẩu chè ổn định sang châu Âu, khẳng định: "Mã số vùng trồng chính là 'tấm hộ chiếu' đưa chè Khe Cốc đến với bạn bè quốc tế". HTX của ông hiện có 40ha chè được cấp mã số, trong đó 20ha đã đạt chứng nhận hữu cơ và dự kiến 20ha còn lại sẽ đạt vào đầu năm 2025.
Mã số vùng trồng không chỉ là một dãy số vô tri mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người nông dân. Nó giúp chuẩn hóa quy trình chăm sóc, quản lý cây trồng, quản lý diện tích, cảnh báo dịch bệnh, lên kế hoạch chăm sóc, báo cáo danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng và ước lượng năng suất. Nhờ đó, cây chè cho năng suất, chất lượng tốt, đáp ứng được tiêu chuẩn của các thị trường khó tính và tạo điều kiện cho xuất khẩu chính ngạch.
Minh bạch thông tin, nâng tầm giá trị
Việc quản lý và giám sát vùng trồng cũng được ông Khiêm đặc biệt chú trọng. "Mã vùng trồng giúp sản phẩm trà Thái Nguyên được các nước chấp nhận và tạo thuận lợi thông quan. Tuy nhiên, nếu thiếu minh bạch, vi phạm quy định, gian dối, sản phẩm sẽ bị 'tuýt còi', thậm chí mất thị trường và bị đưa vào danh sách đen", ông Khiêm chia sẻ.
Mã số vùng trồng còn là sự đảm bảo minh bạch về sản lượng. "40ha được cấp mã vùng trồng, nhà nhập khẩu sẽ lấy đó làm căn cứ cho năng lực sản xuất và sản lượng HTX có thể cung ứng. Chúng tôi không thể gian dối sản lượng vượt năng suất từ 40ha đã được cấp mã", ông Khiêm khẳng định.
Số hóa - "chìa khóa" cho sự phát triển bền vững
Thái Nguyên luôn nằm trong top đầu cả nước về chuyển đổi số, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Liên minh HTX tỉnh cùng các sở, ngành, địa phương luôn đồng hành với hơn 760 HTX và hơn 4.500 tổ hợp tác trong quá trình này.
Ngành nông nghiệp đã đẩy mạnh tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung của chuyển đổi số, tập trung vào chuyển giao khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu sản phẩm và truy xuất nguồn gốc. Dữ liệu về mã số vùng trồng được cập nhật trên ứng dụng số, giúp cơ quan quản lý dễ dàng theo dõi và giám sát. Các vùng trồng muốn đăng ký cấp mã số có thể thực hiện trực tuyến thông qua Cơ sở dữ liệu ngành trồng trọt.
Việc sử dụng các ứng dụng số, nhật ký đồng ruộng điện tử đã giúp thu hẹp khoảng cách giữa cơ quan quản lý và cơ sở, đồng thời truyền tải thông tin, tài liệu một cách chi tiết và chính xác hơn.
Đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao hiệu quả
Sở NN&PTNT Thái Nguyên thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo kỹ năng số, kỹ năng sử dụng phần mềm ứng dụng và thương mại điện tử cho cán bộ, người dân, tổ hợp tác, HTX và doanh nghiệp. Điều này giúp nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, tạo ra giá trị gia tăng mới cho nông sản, tăng năng suất lao động và chất lượng sản phẩm.
Không dừng lại ở đó, các doanh nghiệp, HTX còn tận dụng các nền tảng số và mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu, bán sản phẩm, tìm thị trường, hình thành chuỗi liên kết giá trị bền vững.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Tá, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Thái Nguyên, để tăng năng lực chuyển đổi số, cần tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và trang bị máy tính đặc thù cho cán bộ làm công tác này.
"Hiện nay, máy tính của đơn vị đều được trang bị từ lâu, niên hạn sử dụng từ 5-10 năm, cấu hình thấp. Vì vậy, việc lưu các dữ liệu phần mềm trên máy tính ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của máy, do dung lượng bộ nhớ đầy, máy chạy chậm nên xử lý dữ liệu chưa nhanh. Vì vậy, thời gian tới cần tập trung trang bị máy tính, đặc biệt là máy tính đặc thù cho cán bộ làm công tác chuyển đổi số, xử lý thủ tục hành chính. Rất cần tăng cường bảo mật an ninh trên hệ thống thông tin của đơn vị tránh bị nhiễm các mã độc", ông Nguyễn Tá bày tỏ.
Với những nỗ lực không ngừng, Thái Nguyên đang chứng minh rằng, chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là "chìa khóa" giúp nông nghiệp phát triển bền vững, nâng cao giá trị sản phẩm và khẳng định thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế.